• Author

    Kelly Meijers

    |
  • Publish date

    november 17, 2025

    |
  • Deel

De early adopter: van AI-experiment naar échte volwassenheid

 

AI is hot, ‘iedereen’ wil er iets mee. Meer dan de helft van de Nederlandse organisaties beschouwt zichzelf zelfs als early adopter op het gebied van AI. Dit blijkt uit recent onderzoek naar de manier waarop AI-leads binnen Nederlandse organisaties omgaan met AI. Dit suggereert dat het Nederlandse bedrijfsleven volop bezig is met de AI-revolutie. Maar kijk je dieper, dan ontstaat een genuanceerder beeld: slechts 15 procent heeft AI daadwerkelijk volledig geïntegreerd in hun processen. De vraag dringt zich op: wat betekent het eigenlijk om een early adopter te zijn? En, belangrijker nog: hoe maak je de sprong van experimenteren naar échte AI-volwassenheid? 

De experimenteerfase voorbij

Het enthousiasme is er. Nederlandse organisaties zien massaal de potentie van AI en zijn volop aan het experimenteren. Deze experimenteerfase is waardevol; het helpt organisaties om AI te begrijpen en te ontdekken waar de technologie waarde kan toevoegen voor hun business.  

 

Maar: ergens tussen het eerste experiment en organisatiebrede transformatie bestaat nog wel een kloof, zo blijkt uit de cijfers. Terwijl 52 procent zich early adopter noemt, geeft slechts 30 procent aan enkele succesvolle AI-implementaties te hebben doorgevoerd, en heeft maar 15 procent AI volledig geïntegreerd. De weg van experiment naar organisatiebrede implementatie blijkt in de praktijk nog behoorlijk lang. 

Vier cruciale verschuivingen

Hoe kom je dan van experimenteren naar echte AI-volwassenheid? Dat vraagt om vier fundamentele verschuivingen.  

 

  • Om te beginnen vraagt de succesvolle inzet van AI om een scherpere prioritering. Veel organisaties spreiden hun AI-inspanningen breed uit; een beetje automatisering hier, wat data-analyse daar. Dat levert onder de streep doorgaans weinig op. AI-volwassen organisaties durven keuzes te maken en zetten hun resources in op kernprocessen waar AI de grootste impact kan hebben. 

  • De tweede verschuiving is die van AI als ‘IT-project’ naar AI als organisatiebrede competentie. Het v onderzoek toont aan dat 33 procent kampt met kennistekort als grootste uitdaging, terwijl 44 procent medewerkers nog niet heeft opgeleid in AI-geletterdheid. Dat kan niet goed gaan. Je moet investeren in verschillende niveaus van AI-begrip: van basisbewustzijn voor alle medewerkers tot strategische kennis voor het management. Want zonder breed AI-begrip blijven AI-initiatieven hangen in IT-afdelingen en wordt AI nooit écht onderdeel van hoe mensen werken en denken. 

  • Daarnaast kan een fundamentele transformatie niet zonder goed verandermanagement. Het onderzoek onthult een paradox: hoewel 54 procent van de AI-leads aangeeft dat medewerkers in hun organisatie AI vooral als kans zien, meldt 38 procent dat er juist angst bestaat om banen te verliezen door AI. AI-volwassen organisaties investeren bewust in transparante communicatie over de impact van AI. Want alleen als medewerkers écht begrijpen hoe AI hun werk gaat veranderen, kunnen ze er partner in worden in plaats van tegenstander. 

  • De vierde verschuiving ten slotte: van compliance naar waardecreatie. Terwijl 51 procent vindt dat AI strenger gereguleerd moet worden, houdt slechts 27 procent daadwerkelijk rekening met ethische principes bij AI-gebruik. Dat is kortzichtig. AI-volwassen organisaties zien ethiek niet als rem, maar als kompas dat hun bedrijfswaarden weerspiegelt. Ze gebruiken ethische kaders om betere keuzes te maken in AI-toepassingen en bouwen zo vertrouwen op bij klanten en medewerkers. 

Beken kleur: wie ben jij in de AI-wereld?

Niet elke organisatie hoeft hetzelfde tempo aan te houden in AI-adoptie. Sommige gaan van nature voorzichtig te werk, terwijl andere zichzelf positioneren als visionaire pioniers die bereid zijn grote risico’s te nemen. Beide benaderingen kunnen succesvol zijn, mits ze passen bij je organisatiecultuur en ambities. 

 

Het gevaar ontstaat wanneer organisaties hun eigen profiel niet goed kennen en onrealistische verwachtingen koesteren. Een pragmatische vernieuwer die zichzelf vergelijkt met een visionaire pionier, kan gefrustreerd raken over het eigen tempo. 

Wat is jouw volgende stap?

Voor organisaties die klaar zijn om de stap te maken van experimenteren naar volwassenheid, zijn een paar vragen essentieel. Welke AI-initiatieven hebben daadwerkelijk waarde toegevoegd? Wat kan opgeschaald worden naar de hele organisatie? En: hebben we de organisatie voldoende meegenomen in onze AI-ambities? 

 

AI-volwassenheid is geen eindbestemming, maar een voortdurende reis van leren en aanpassen. De organisaties die erin slagen deze reis bewust aan te gaan – met een heldere visie, gedegen kennisopbouw en oog voor de menselijke kant – zullen het verschil maken tussen experimenteren met AI en er daadwerkelijk waarde mee creëren. Want uiteindelijk gaat het niet om het label ‘early adopter’. Het gaat erom of je AI kunt inzetten om je organisatie écht vooruit te helpen. 

AI-nederlandse-organisaties-optimised

Onderzoeksrapport

AI in Nederlandse organisaties

AI is in opmars binnen het Nederlandse bedrijfsleven. Maar hoe ver zijn organisaties écht? Dit rapport biedt een genuanceerd beeld van de AI-reis: van strategische ambities en investeringsbereidheid tot ethische dilemma’s en kenniskloof. Lees hoe organisaties balanceren tussen innovatie en realiteit, en ontdek welk AI-profiel het beste bij jouw organisatie past.

Download

Breaking nieuws

Conclusion

APG zet met generatieve AI volgende stap in klantcontact

Lees verder

Conclusion

LLM´s zijn het vuur. JEPA de potentiële elektriciteit

Lees verder

Conclusion

Conclusion | Podcast | Aflevering 1

Lees verder